Od 1 lipca 2016 r. najwięksi przedsiębiorcy w Polsce, którzy zatrudniają co najmniej 250 osób lub osiągają obroty powyżej 50 mln euro, są zobligowani do przekazywania organom podatkowym danych finansowych dotyczących podatku VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK).
Wymóg ten normuje ustawa z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa. Od 1 stycznia 2017 obowiązkowi składania JPK będą podlegały kolejne grupy podatników- średni i mali przedsiębiorcy. Data złożenia sprawozdania za pierwszy okres będzie przypadała 25 lutego 2017. Dodatkowo duże firmy każdorazowo na żądanie organów kontrolnych mają obowiązek przesłania wszystkich struktur logicznych JPK. Nakaz ten dla średnich, małych i mikroprzedsiębiorstw powstanie od 1 lipca 2018 r.
Jednolity Plik Kontrolny (ang. Standard Audit File-Tax, w skrócie: SAF-T) to zbiór danych, tworzony z systemów informatycznych danego przedsiębiorstwa. Zawiera informacje o operacjach finansowych i gospodarczych za dany okres. Składa się z siedmiu struktur obejmujących najważniejsze księgi podatkowe i dowody księgowe.
Dane przesyłane organom podatkowym mają ustandaryzowany układ i format w postaci schematu XML - umożliwia to łatwe przetwarzanie struktur bazodanowych. Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego wnosi zalety zarówno dla podatnika, jak i dla administracji. Najważniejszą z nich jest wyeliminowanie barier związanych z przekazywaniem danych elektronicznych, co ułatwi kontrolę - skróci jej czas, obniży koszty, a nawet pozwoli wyeliminować kontrolę bezpośrednio u podatnika.
Korzyścią dla administracji będzie automatyzacja weryfikacji danych podatkowych. Administracja zyska narzędzie umożliwiające szybkie przeprowadzenie czynności sprawdzających i kontroli. Dostęp do uporządkowanych danych pozwoli na szybkie ustalanie nieprawidłowości oraz przyśpieszy potwierdzanie prawidłowości rozliczeń. Szybkie ustalenie nieprawidłowości pozwoli skuteczniej przeciwdziałać takim zjawiskom jak wyłudzenia VAT czy unikanie opodatkowania.
Dodatkową korzyścią będzie możliwość ujednolicenia procedur sprawdzających i kontrolnych, co powinno przełożyć się na efektywniejsze zarządzanie zespołami realizującymi czynności kontrolne. Nie bez znaczenia będzie też obniżenie kosztów związanych z coraz szerszym stosowaniem dokumentacji w formie elektronicznej.
Dane w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego mogą być przekazywane do urzędu skarbowego on-line lub na dowolnym nośniku danych, ale muszą zostać opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, który zagwarantuje bezpieczeństwo plików i zabezpieczy przed jakimikolwiek zmianami.